Čaglavica, 04.05.2020. - U vremenu kada pandemija Kovid-19 pogađa sve građane Kosova, neodgovorni i nesavesni pojedinci nekažnjeno zloupotrebljavaju mere koje su uvedene radi borbe sa ovim virusom. Ograničenje slobode kretanja i odsustvo preventivnih bezbednosnih mera dalo je za pravo pojedincima da prekrše zakon i ugroze privatnu imovinu građana Kosova.
Međutim, evidentno je da je ovakav niz samo nastavak sve učestalijih napada na privatnu imovinu građana. Počevši od kraja novembra i tokom celokupnog decembra 2019. godine građani Opštine Gračanica u nekoliko navrata bili su meta pljačkaša, koji su u dužem vremenskom periodu unosili strah i nesigurnost lokalnom stanovništvu.
Niz je nastavljen bespravnim rušenjem privatne imovine u selu Cernica (Opština Gnjilane) sredinom februara, te obijanjem deset povratničkih kuća u selu Novake i krađama u selima Banje (Opština Srbica) i Osojane (Opština Istok) koje su se desile u kratkom vremenskom intervalu (krajem marta). Naposletku, nerešen slučaj zapaljene kuće u Janjinoj Vodi (Opština Obilić) sredinom aprila predstavljao je uvod u nedavnu seriju napada na privatnu imovinu građana srpske nacionalnosti. Tokom nepunih nedelju dana izvršene su pljačke privatne imovine građana u selima Novake (Opština Prizren), Babin Most (Opština Obilić), Crkolez (Opština Istok), i gradu Leposaviću, dve kuće su zapaljene u selima Novake i Cernica, dok su škola i crkva u selu Gojbulja (Opština Vučitrn) bili meta grupe vandala.
Uzevši u obzir trenutnu situaciju, te zabrinutost stanovništva, članice Empirike pozivaju nadležne organe da preduzmu sve neophodne preventivne mere kako bi se sprečili slični slučajevi ugrožavanja i uništavanja privatne imovine, bez obzira na etničku pripadnost njihovih vlasnika.
U vanrednim okolnostima u kojima se trenutno Kosovo nalazi, neophodan je dodatni napor i značajnije angažovanje institucija u cilju zaštite stanovništva i privatne svojine:
• Vlada Kosova i lokalne samouprave na čijim teritorijama su zabeleženi prethodno navedeni slučajevi treba jasno da osude ovaj čin i zatraže od nadležnih organa, u prvom redu policije i tužilašva, da sprovedu detaljnu instragu, utvrde sve činjenice i pronađu počinioce ovih krivičnih dela;
• Uspostaviti redovne koordinacione sastanke lokalnih samouprava sa stanovništvom, posebno u enklavama i povratničkim sredinama, a u cilju izgradnje međusobnog poverenja kroz proces neposrednog i kontinuiranog dijaloga;
• Policija Kosova preko svojih regionalnih ispostava u obavezi je da pojača fizičko prisustvo policije u osetljivim delovima Kosova, enklavama i povratičkim sredinama i time poveća nivo bezbednosti u lokalnim zajednicama;
• Vlada Kosova da preko Ministarstva za zajednice i povratak i Kancelarija za pitanje zajednica izvši procenu štete i odvoji dodatna sredstva koja će nakon procene nastale štete usmeriti na njeno saniranje;
• Pored javne osude ovih krivičnih dela, pozivamo predstavnike diplomatskog kora i međunarodnih organizacija da podstaknu nadležne organe lokalnih i centralnih institucija u sprovođenju temeljnih istraga i izveste širu javnost o njenim rezultatima, kao i da preporuči usvajanje akcionog plana, kojim bi se na pojavu ovakvih ili sličnih incidenata adekvatno i pravovremeno reagovalo.
Članice Empirike: Aktiv, Centar za zastupanje demokratske kulture - ACDC, Centar za prava manjinskih zajednica, EMEG, Forum za razvoj i multietničku saradnju - FDMC, Gračanica Online, Humani centar Mitrovica, Komunikacija za razvoj društva - CSD, Medija Centar, Mreža za građanski aktivizam, New Press, Radio Kontakt plus, RTV Kim, RTV Mir, Sinergija